Pasternak B. – Mùa xuân này tất thảy đều đặc biệt…

Mùa xuân này tất thảy đều đặc biệt,
Tiếng sẻ ríu ran trong bụi cũng nhiều hơn.
Ta không dám thử tỏ bày cảm xúc
Bởi trong lòng quá tươi sáng, bình yên.

Ta nghĩ khác và viết ra càng khác,
Kìa một giọng ca hùng mạnh đã vang lên
Như bè chính trong dàn đồng ca lớn
Từ những miền vừa mới dứt tung xiềng.

Hơi ấm mùa xuân từ quê hương đất nước
Sẽ quét mau đi mọi dấu vết đông tàn,
Cùng với mùa đông là nước mắt lầm than
Của các dân tộc Slavơ đau khổ.

Khắp nơi cỏ xanh bừng tỉnh giấc,
Phố phường Praha cổ kính này
Êm đềm quanh co bấy lâu nay
Bỗng sống dậy như những khe suối nhỏ.

Những chuyện cổ Séc, Moravi,
Và Serbi hân hoan khi xuân đến
Những bất công lâu nay xé hết
Nở như hoa từ dưới tuyết phủ dày.

Khói sương huyền thoại hẳn rồi sẽ vương đầy,
Như hoa văn trên tường, trong nội thất
Những phòng khách nạm vàng quý phái
Và trong đền thờ thánh Vassili.

Với một kẻ mộng mơ đêm không ngủ,
Không nơi nào hơn được Matscơva
Là nguồn cội, là mái nhà thân thuộc
Của tất cả những gì suốt thế kỷ sẽ nở hoa.

Qh dịch

Б. Пастернак

Все нынешней весной особое,
Живее воробьев шумиха.
Я даже выразить не пробую,
Как на душе светло и тихо.

Иначе думается, пишется,
И громкою октавой в хоре
Земной могучий голос слышится
Освобожденных территорий.

Весеннее дыханье родины
Смывает след зимы с пространства
И черные от слез обводины
С заплаканных очей славянства.

Везде трава готова вылезти,
И улицы старинной Праги
Молчат, одна другой извилистей,
Но заиграют, как овраги.

Сказанья Чехии, Моравии
И Сербии с весенней негой,
Сорвавши пелену бесправия,
Цветами выйдут из-под снега.

Все дымкой сказочной подернется,
Подобно завиткам по стенам
В боярской золоченой горнице
И на Василии Блаженном.

Мечтателю и полуночнику
Москва милей всего на свете.
Он дома, у первоисточника
Всего, чем будет цвесть столетье.

A.Pasternak – Mùa hè ở thành phố

Trò truyện thầm thì hạ giọng
Vội, vẫn nhiệt tình nồng nàn,
Những lọn tóc cuốn gọn gàng
Từ sau gáy lên thành búi.

Người phụ nữ như đang đội
Cả vương miện tóc trên đầu
Cứ thế ngước nhìn lên cao,
Qua chiếc lược cài tóc mái.

Mà ngoài phố thì oi quá
Hứa hẹn một đêm giở giời,
Vài khách bộ hành lẻ loi,
Mau chân về nhà cho chóng.

Từ xa đã nghe tiếng sấm,
Dội lại ngắt quãng ầm ầm,
Trên những cửa sổ mở rộng
Gió lay rèm che phập phồng.

Rồi đất trời cùng lặng ắng,
Nhưng vẫn oi bức vô cùng,
Và ánh chớp vẫn loằng nhoằng
Rạch bầu trời đêm tan nát.

Sáng ra bầu trời xanh ngắt
Oi nồng trở lại, vội vàng
Hút cạn nước đọng trên đường
Từ cơn mưa đêm hôm trước.

Những cây cổ thụ dọc phố
Chưa thoát hẳn khỏi giấc nồng,
Nhìn hơi ủ ê, mặc lòng,
Hoa vẫn đầy cành thơm ngát.

А. Пастернак

Лето в городе

Разговоры вполголоса,
И с поспешностью пылкой
Кверху собраны волосы
Всей копною с затылка.

Из-под гребня тяжелого
Смотрит женщина в шлеме,
Запрокинувши голову
Вместе с косами всеми.

А на улице жаркая
Ночь сулит непогоду,
И расходятся, шаркая,
По домам пешеходы.

Гром отрывистый слышится,
Отдающийся резко,
И от ветра колышется
На окне занавеска.

Наступает безмолвие,
Но по-прежнему парит,
И по-прежнему молнии
В небе шарят и шарят.

А когда светозарное
Утро знойное снова
Сушит лужи бульварные
После ливня ночного,

Смотрят хмуро по случаю
Своего недосыпа
Вековые, пахучие
Неотцветшие липы.

Pasternak – Đêm

Thực lòng mà nói đôi khi mình thấy Pas có những ý nghĩ rất nhảm. Nhất là khi mình đang mất ngủ triền miên mà đọc phải những câu thơ thế này.

Đêm

Đêm trôi, và dần tan
Thế giới này say ngủ
Khi phi công cất cánh
Bay lên giữa mây mù.

Anh chìm vào sương sớm,
Và nhòa lẫn trong mây,
Thành một hình chữ thập
Đánh dấu tấm chăn dày.

Trải bên dưới cánh bay,
Biết bao thành phố lạ,
Trại lính, xưởng, quán ba,
Nhà ga và tàu hỏa.

Trên nền mây bạt ngàn
In trọn hình đôi cánh.
Những vì sao lãng du
Dồn vào nhau sóng sánh.

Dải Ngân hà chơi vơi
Một góc nghiêng đáng sợ,
Hướng tới một bầu trời
Chưa có ai khám phá.

Giữa bạt ngàn không gian
Các châu lục sáng rực.
Trong phòng máy dưới hầm,
Thợ đốt lò vẫn thức.

Sao Kim hay sao Hỏa
Thập thò dưới mái che,
Háo hức đọc áp phích
Kịch mới ở Paris.

Ai đó nơi đất hứa
Trằn trọc mãi không thôi.
Trong căn phòng áp mái
Dưới mái ngói cũ rồi.

Anh ngắm hành tinh ấy,
Cứ như thể bầu trời
Là mối quan tâm lớn
Của mình thâu đêm thôi.

Làm việc đi, chớ ngủ,
Hãy làm việc không ngừng,
Như sao trời, phi công,
Tỉnh táo mà làm việc.

Đừng ngủ quên, đừng ngủ
Chớ rơi vào giấc mơ.
Anh mãi là nghệ sĩ
Bị thời gian cầm tù.
Борис Пастернак

Ночь

Идет без проволочек
И тает ночь, пока
Над спящим миром летчик
Уходит в облака.

Он потонул в тумане,
Исчез в его струе,
Став крестиком на ткани
И меткой на белье.

Под ним ночные бары,
Чужие города,
Казармы, кочегары,
Вокзалы, поезда.

Всем корпусом на тучу
Ложится тень крыла.
Блуждают, сбившись в кучу,
Небесные тела.

И страшным, страшным креном
К другим каким-нибудь
Неведомым вселенным
Повернут Млечный путь.

В пространствах беспредельных
Горят материки.
В подвалах и котельных
Не спят истопники.

В Париже из-под крыши
Венера или Марс
Глядят, какой в афише
Объявлен новый фарс.

Кому-нибудь не спится
В прекрасном далеке
На крытом черепицей
Старинном чердаке.

Он смотрит на планету,
Как будто небосвод
Относится к предмету
Его ночных забот.

Не спи, не спи, работай,
Не прерывай труда,
Не спи, борись с дремотой,
Как летчик, как звезда.

Не спи, не спи, художник,
Не предавайся сну.
Ты – вечности заложник
У времени в плену.

Tháng Tám – B. Pasternak

Bịa tạc hơi bị nhiều, nhưng bài này đúng là khó dịch.

Đúng hẹn, không dối lừa ai,
Mặt trời sáng nay dậy sớm.
Một dải sáng vàng soi chéo
Từ rèm cửa xuống ghế dài.

Màu vàng chanh từ mặt trời
Phủ lên rừng, lên thôn xóm.
Lênh láng trên giường, trên gối
Lọt qua giá sách lên tường.

Tôi đã nhớ ra rõ ràng
Chiếc gối vì sao bị ẩm.
Tôi mơ đến đám tang tôi,
Các bạn ra từ rừng thẳm.

Đám đông, đi lẻ, đi đôi.
Bỗng ai đó sực nhớ ra,
Hôm nay ngày 6 tháng tám,
Ngày Chúa Hiển Dung đến rồi.

Thông thường vào ngày hôm ấy,
Ánh sáng chiếu từ Tabor.
Và thu rỡ ràng như lửa,
Cuốn hút ánh mắt người ta.

Các bạn đi qua rừng trăn
Trần trụi, cằn khô, run rẩy,
Đến khu rừng nghĩa trang này
Lá đỏ bừng như đang cháy.

Bầu trời trong veo trịnh trọng
Làm nền cho những ngọn cây.
Và từ xa xôi đây đó,
Tiếng gà xôn xao gọi ngày..

Giữa rừng, ngay trong nghĩa địa,
Cái chết đứng nhìn ưu tư
Nhìn thẳng xác tôi nằm đấy,
Để đào cái huyệt cho vừa.

Và giọng ai kia êm ái,
Mọi người nghe thấy rõ ràng,
Đúng giọng tôi khi còn sống,
Chưa hề mục ruỗng, nát tan.

«Chào nhé, bầu trời xanh ngọc,
Và tháp nhà thờ dát vàng.
Tôi xin chút tình âu yếm,
Vào phút chót từ tay nàng.

Chào nhé, năm tháng hỗn mang
Nhục nhã, thôi xin từ biệt.
Này nữ chiến binh cao ngạo!
Ta – là trận địa của nàng.

Chào nhé, rộng dài đôi cánh
Kiên nhẫn tự do bay nào,
Và gương mặt toàn thế giới
Và sáng tạo, và phép màu».

Август

Как обещало, не обманывая,
Проникло солнце утром рано
Косою полосой шафрановою
От занавеси до дивана.

Оно покрыло жаркой охрою
Соседний лес, дома поселка,
Мою постель, подушку мокрую,
И край стены за книжной полкой.

Я вспомнил, по какому поводу
Слегка увлажнена подушка.
Мне снилось, что ко мне на проводы
Шли по лесу вы друг за дружкой.

Вы шли толпою, врозь и парами,
Вдруг кто-то вспомнил, что сегодня
Шестое августа по старому,
Преображение Господне.

Обыкновенно свет без пламени
Исходит в этот день с Фавора,
И осень, ясная, как знаменье,
К себе приковывает взоры.

И вы прошли сквозь мелкий, нищенский,
Нагой, трепещущий ольшаник
В имбирно-красный лес кладбищенский,
Горевший, как печатный пряник.

С притихшими его вершинами
Соседствовало небо важно,
И голосами петушиными
Перекликалась даль протяжно.

В лесу казенной землемершею
Стояла смерть среди погоста,
Смотря в лицо мое умершее,
Чтоб вырыть яму мне по росту.

Был всеми ощутим физически
Спокойный голос чей-то рядом.
То прежний голос мой провидческий
Звучал, не тронутый распадом:

«Прощай, лазурь преображенская
И золото второго Спаса
Смягчи последней лаской женскою
Мне горечь рокового часа.

Прощайте, годы безвременщины,
Простимся, бездне унижений
Бросающая вызов женщина!
Я — поле твоего сражения.

Прощай, размах крыла расправленный,
Полета вольное упорство,
И образ мира, в слове явленный,
И творчество, и чудотворство».

Giấc mơ – Pasternak B.

Tôi mơ mùa thu sau ảo mờ cửa kính
Em và bạn bè náo nhiệt giữa cuộc vui
Và trái tim tôi như đại bàng hăng máu
Vụt hạ xuống tay em từ tận đỉnh trời.

Nhưng thời gian trôi và già đi, nghễnh ngãng,
Và ánh bạc ngời trên khung cửa sổ rồi,
Ngoài kia bình minh lên nồng nàn vườn nhỏ
Mặt kính chứa chan tháng Chín lệ đào rơi.

Nhưng thời gian trôi và già đi. Lớp lụa
Bọc đệm ghế bành nứt nẻ mủn tan rồi.
Bỗng tiếng em kêu, nghẹn lại và ắng lặng,
Như tiếng chuông xa lịm tắt giấc mơ tôi.

Tôi thức giấc. Bình minh mùa thu mờ tối,
Và cơn gió nào đang cuốn mãi đi xa,
Những hạt mưa dài như rơm bay lất phất
Theo hàng bạch dương chạy tít tắp nhạt nhòa.

Сон
Пастернак Б.

Мне снилась осень в полусвете стекол,
Друзья и ты в их шутовской гурьбе,
И, как с небес добывший крови сокол,
Спускалось сердце на руку к тебе.

Но время шло, и старилось, и глохло,
И, поволокой рамы серебря,
Заря из сада обдавала стекла
Кровавыми слезами сентября.

Но время шло и старилось. И рыхлый,
Как лед, трещал и таял кресел шелк.
Вдруг, громкая, запнулась ты и стихла,
И сон, как отзвук колокола, смолк.

Я пробудился. Был, как осень, темен
Рассвет, и ветер, удаляясь, нес,
Как за возом бегущий дождь соломин,
Гряду бегущих по небу берез.

Boris Pasternak – Mùa thu

 Cái này là dịch vì chiều em Thái Linh, chứ thật ra mình chả thích bài thơ gốc. Nó rắc rối khó hiểu y như anh Pasternak vậy, hình như rắc rối và khó hiểu là sở trường của anh í. Mình không dám chắc mình đã hiểu đúng ý tác giả, và mình thích bản dịch để bày mẹt của Nina hơn.

Tôi chót để người thân đi xa mất,
Họ hàng giờ đây mỗi kẻ mỗi nơi,
Đến nỗi trong tim và khắp đất trời
Nỗi cô đơn thường trực đầy ăm ắp.

Hai ta giờ bên nhau trong lều vắng,
Rừng không người và trống trải hoang vu,
Đường xá, lối mòn, như tả trong thơ
Cỏ dại mọc hoang lấp đầy mất nửa

Giờ chỉ còn những bức tường bằng gỗ,
Nhìn đôi ta chất chứa nỗi buồn đau
Thử thách kia ta có hứa vượt đâu
Nhưng cùng chết quang minh thì có đấy.

Ngồi lúc một giờ, ba giờ ta dậy,
Anh đọc chút thôi, em cứ thêu thùa,
Và bình minh lên, ta chẳng nhận ra,
Ta thôi hôn từ lúc nào rồi nhỉ.

Lộng lẫy hơn nào, huy hoàng hơn nhé
Lá ơi, xôn xao buông thả mà rơi,
Và chén đắng hôm qua hãy còn đầy
Cứ rót thêm nỗi buồn hôm nay nữa.

Bao quyến rũ, mê say, và gắn bó,
Ta rải hết trong tháng chín xôn xao!
Hãy thả mình chìm trong tiếng thu nào!
Hãy chết lặng, hay phát điên cũng được!

Như rừng kia trút bỏ ngàn lá biếc,
Hãy trút hết đi xiêm áo nhé em,
Khi em ngã vào tay anh rộng mở,
Chỉ còn áo choàng, tua lụa thật mềm.

Em – diễm phúc bước tử thần mang đến,
Khi đời tệ hơn bệnh tật ốm đau.
Sự can đảm là cội nguồn cái đẹp.
Và điều này mang ta lại gần nhau.

 Борис Пастернак

Осень

 Я дал разъехаться домашним,
Все близкие давно в разброде,
И одиночеством всегдашним
Полно все в сердце и природе.

 И вот я здесь с тобой в сторожке,
В лесу безлюдно и пустынно.
Как в песне, стежки и дорожки
Позаросли наполовину.

Теперь на нас одних с печалью
Глядят бревенчатые стены.
Мы брать преград не обещали,
Мы будем гибнуть откровенно,

Мы сядем в час и встанем в третьем,
Я с книгою, ты с вышиваньем,
И на рассвете не заметим,
Как целоваться перестанем.

Еще пышней и бесшабашней
Шумите, осыпайтесь, листья,
И чашу горечи вчерашней
Сегодняшней тоской превысьте.

Привязанность, влеченье, прелесть!
Рассеeмся в сентябрьском шуме!
Заройся вся в осенний шелест!
Замри, или ополоумей!

Ты так же сбрасываешь платье,
Как роща сбрасывает листья,
Когда ты падаешь в объятье
В халате с шелковою кистью.

Ты — благо гибельного шага,
Когда житье тошней недуга,
А корень красоты — отвага,
И это тянет нас друг к другу.

Следы на снегу – Борис Пастернак

Полями наискось к закату
Уходят девушек следы.
Они их валенками вмяты
От слободы до слободы.

 А вот ребенок жался к мамке.
Луч солнца, как лимонный морс,
Затек во впадины и ямки
И лужей света в льдину вмерз.

 Он стынет вытекшею жижей
Яйца в разбитой скорлупе,
И синей линиею лыжи
Его срезают на тропе.

 Луна скользит блином в сметане,
Все время скатываясь вбок.
За ней бегут вдогонку сани,
Но не дается колобок.

 Dấu chân trên tuyết

 Boris Pasternak

 Trên cánh đồng nghiêng nghiêng tới hoàng hôn
Chạy xa dần những dấu chân con gái.
Dấu đôi giày dạ thô cô để lại
Đi từ làng này sang tới làng kia.

 Nép bên mẹ là vết chân con trẻ.
Ánh mặt trời như nước sốt vàng chanh,
Chảy thành dòng vào đầy những dấu chân
Và đông cứng trong băng từng vũng sáng.

 Tràn trên mặt đường khác nào lòng trứng
Vỏ mỏng manh đã vỡ tự khi nào,
Và xanh lơ sắt lẹm tựa nhát dao.
Thêm vết xe trượt cắt ngang qua nữa.

 Trăng trông như bánh xèo trong váng sữa
Mãi cứ trôi nghiêng ngả xuống đằng xa.
Xe trượt tuyết đuổi theo sau mê mải,
Nhưng làm sao đuổi cho kịp được mà.

ДОРОГА – Борис Пастернак

То насыпью, то глубью лога,
То по прямой за поворот
Змеится лентою дорога
Безостановочно вперед.

По всем законам перспективы
Эа придорожные поля
Бегут мощеные извивы,
Не слякотя и не пыля.

Вот путь перебежал плотину,
На пруд не посмотревши вбок,
Который выводок утиный
Переплывает поперек.

Вперед то под гору, то в гору
Бежит прямая магистраль,
Как разве только жизни в пору
Всё время рваться вверх и вдаль.

Чрез тысячи фантасмагорий,
И местности и времена,
Через преграды и подспорья
Несется к цели и она.

А цель ее в гостях и дома —
Всё пережить и всё пройти,
Как оживляют даль изломы
Мимоидущего пути.

 Сon đường

  Boris Pasternak

 Lúc lên đèo cao rồi xuống thung sâu,
Lúc thẳng tắp sau chỗ quanh gấp khúc,
Như con rắn đường quanh co uốn lượn
Một dải liền chạy mãi phía trước ta.

Cảnh vật bên đường theo luật gần xa
Chuyển động không ngừng tạo thành phối cảnh,
Không lầy lội và không chút bụi nhoà,
Phía sau đồng là khúc quanh lát đá.

Đây là đoạn đường chạy qua con đập,
Mà chẳng hề nhìn nghiêng ngả xuống mương,
Nơi cả đàn vịt con đang ríu rít,
Xôn xao bơi ngang bên dưới con đường.

 Thẳng tiến lúc lên cao khi xuống thấp
Con đường cứ chạy chẳng ngại ngần chi,
Có khác nào cuộc đời ta đang độ
Quyết không ngừng vươn lên vươn mãi xa.

 Qua cả ngàn những bóng ma ám ảnh,
Qua địa hình và qua cả thời gian,
Qua bao tranh cãi qua bao thử thách,
Con đường luôn hướng tới đích phía xa.

Mà đích của đường lúc nào cũng vậy –
Vượt mọi hiểm nguy thử thách gần xa,
Những khúc quanh của đường làm sống động
Mọi khoảng không gian nơi nó đi qua.

Bесна в лесу – Борис Пастернак

Отчаянные холода
Задерживают таянье.
Весна поздне, чем всегда,
Но и зато нечаянней.

С утра амурится петух,
И нет прохода курице.
Лицом поворотясь на юг,
Сосна на солнце жмурится.

Хотя и парит и печет,
Еще недели целые
Дороги сковывает лед
Корою почернелою.

В лесу еловый мусор, хлам,
И снегом все завалено.
Водою с солнцем пополам
Затоплены проталины.

И небо в тучах как в пуху
Над грязной вешней жижицей
Застряло в сучьях наверху
И от жары не движется.

Mùa xuân trong rừng

Boris Pasternak

Những cơn lạnh tuyệt vọng
Níu giữ mảnh băng tan.
Mùa xuân đến muộn hơn,
Nhưng lại càng rực rỡ.

Từ sớm trống khoe mẽ.
Chẳng cho gà mái qua.
Hướng tới phương Nam ấm,
Thông nheo mắt cười xoà.

Nóng rồi, hơi nước bốc,
Trong suốt nhiều tuần liền,
Mặt đường còn băng đóng,
Lớp mặt đã sẫm đen.

Rừng vẫn còn nhiều rác
Và tuyết khắp nơi nằm.
Mặt trời soi rạng rỡ,
Lênh láng tràn nước tan.

Mây đen như lông vũ
Đắp trên đám bùn xuân.
Bầu trời mắc trên cành,
Bất động trong nóng nực

Бабье лето – Борис Пастернак

Лист смородины груб и матерчат.
В доме хохот и стекла звенят,
В нем шинкуют, и квасят, и перчат,
И гвоздики кладут в маринад.

Лес забрасывает, как насмешник,
Этот шум на обрывистый склон,
Где сгоревший на солнце орешник
Словно жаром костра опален.

Здесь дорога спускается в балку,
Здесь и высохших старых коряг,
И лоскутницы осени жалко,
Все сметающей в этот овраг.

И того, что вселенная проще,
Чем иной полагает хитрец,
Что как в воду опущена роща,
Что приходит всему свой конец.

Что глазами бессмысленно хлопать,
Когда все пред тобой сожжено
И осенняя белая копоть
Паутиною тянет в окно.

Ход из сада в заборе проломан
И теряется в березняке.
В доме смех и хозяйственный гомон,
Тот же гомон и смех вдалеке.

Бабье лето
Boris Pasternak

Lá phúc bồn tử thô và ráp,
Tiếng cười trong nhà cửa kính rung,
Đang nào muối, nào dầm, nào ướp,
Và nụ đinh hương thả vào nước ngâm.

Rừng thích vui đùa, ném tiếng ồn
Ra tận chỗ dốc cao dựng đứng.
Nơi rừng dẻ bị mặt trời thiêu đốt,
Chẳng khác nào bị đống lửa nung.

Đến đây đường xuôi xuống ven bờ,
Chỗ toàn những cành củi khô nằm đấy.
Thương những mảnh mùa thu còn sót lại,
Bị quét dồn vào mãi tận khe này.

Nhưng thực tế mọi chuyện giản đơn thôi,
Chẳng phải như kẻ tinh ranh nào nghĩ,
Rằng rừng như bị nhúng vào nước lạnh,
Rằng cáo chung đến với vạn vật rồi.

Sao mà mắt cứ chớp hoài vô thức,
Thấy mọi thứ đang bị đốt thành tro.
Và bồ hóng trắng của mùa thu
Như mạng nhện kéo đầy cửa sổ.

Lối từ vườn ra hàng rào bị chặn
Rồi biến mất đâu trong rừng dương.
Trong nhà vang tiếng cười tiếng nói,
Vẫn tiếng nói cười mãi ngoài đường.